Status of forces. Strafrechtsmacht over militairen in het buitenland

Nederland draagt al decennia bij aan crisismanagementoperaties van de VN en
andere organisaties en heeft door de economische crisis een toenemend belang
bij internationale militaire samenwerking. Hierdoor zijn tegenwoordig het hele
jaar door Nederlandse militairen aanwezig op buitenlands grondgebied. De
regering heeft herhaaldelijk de behoefte benadrukt aan duidelijke regels over de juridische positie van deze troepen in het buitenland. Het belangrijkste element van dit soort regels vormt de rechtsmacht om militairen te kunnen berechten indien zij in het buitenland een strafbaar feit hebben begaan.

Wanneer militairen in het buitenland worden ingezet, is het gebruikelijk dat
de juridische positie van de troepen wordt vastgelegd in een statusregeling.
Tegenwoordig gebeurt dit vaak in de vorm van een internationale
overeenkomst: de zogeheten Status of Forces Agreement (SOFA). Het gebruik
van deze overeenkomsten heeft het voordeel dat de status van de troepen
die buiten de eigen staatsgrenzen worden ingezet, duidelijk vaststaat voor de
activiteiten waarvoor de SOFA is opgesteld. De juridische theorie waarop de
SOFA is gebaseerd, is vaak een stuk minder helder, zodat in de situatie dat geen statusregeling kan worden opgesteld, de juridische positie van militairen vragen kan oproepen.

Dit boek brengt het internationaalrechtelijk en militair operationeelrechtelijk
perspectief bij elkaar om bij te dragen aan de theorievorming over de
strafrechtsmacht van troepen in het buitenland. Uitgaande van deze theorie
wordt vervolgens voorgesteld om te komen tot een Status of Forces
Compendium die, gebaseerd op de praktijk van staten en organisaties,
bouwstenen bevat voor het opstellen van specifieke SOFA's.